భారతదేశ స్వాతంత్య్ర పోరాటంలో మహాత్మా గాంధీ కేవలం రాజకీయ విముక్తి కోసం మాత్రమే పోరాడలేదు; ఆయన అంతకు మించి, సామాజిక రుగ్మతలను తొలగించడానికి మరియు భారతీయ సమాజాన్ని సంస్కరించడానికి కూడా పోరాడారు. ఈ పోరాటాలలో అత్యంత కీలకమైనది, అంటరానితనం నిర్మూలన. గాంధీజీ దృష్టిలో, అంటరానితనం అనేది హిందూ మతంపై ఉన్న ఒక మాయని మచ్చగా, మానవత్వానికి చేసిన గొప్ప అన్యాయంగా భావించారు. ఈ సామాజిక అన్యాయాన్ని తొలగించకుండా, భారతదేశానికి నిజమైన స్వాతంత్ర్యం రాదని ఆయన గట్టిగా నమ్మారు.
1932వ సంవత్సరంలో, రెండవ రౌండ్ టేబుల్ సమావేశాల తర్వాత, బ్రిటీషు ప్రభుత్వం అప్పటి ప్రధానమంత్రి రామ్సే మెక్డొనాల్డ్ ద్వారా **కమ్యూనల్ అవార్డు (సాంప్రదాయ అవార్డు)**ను ప్రకటించింది. ఈ అవార్డు అణగారిన వర్గాలకు (దళితులకు) హిందువుల నుండి విడిగా, ప్రత్యేక నియోజకవర్గాలను కేటాయించింది. డాక్టర్ బి.ఆర్. అంబేద్కర్, అణగారిన వర్గాల హక్కుల పరిరక్షణ కోసం ఈ ప్రత్యేక నియోజకవర్గాలను సమర్థించారు. అయితే, గాంధీజీ దీనిని హిందూ సమాజాన్ని విభజించే చర్యగా పరిగణించారు. అంటరానితనం అనేది మతపరమైన సమస్య అని, దీనికి రాజకీయ పరిష్కారం కంటే సామాజిక, ఆధ్యాత్మిక సంస్కరణల ద్వారానే పరిష్కారం లభిస్తుందని ఆయన విశ్వసించారు.
ఈ విభజనను అంగీకరిస్తే, హిందూ సమాజం ఎప్పటికీ కలిసి ఉండదని గాంధీజీ భయపడ్డారు. ఈ నిర్ణయాన్ని వ్యతిరేకిస్తూ, ఆయన సెప్టెంబరు 1932లో పూణేలోని యర్వాడ జైలులో నిరాహార దీక్షను ప్రారంభించారు. తన డిమాండ్ను వెనక్కి తీసుకునే వరకు దీక్షను కొనసాగిస్తానని ఆయన ప్రతిజ్ఞ చేశారు.
గాంధీజీ ఆమరణ నిరాహార దీక్ష దేశవ్యాప్తంగా పెను ప్రకంపనలు సృష్టించింది. ఆయన ఆరోగ్యం క్షీణించడం మొదలైనప్పుడు, దేశం మొత్తం ఆందోళన చెందింది. ఈ సంఘటన, అంటరానితనం సమస్యను కేవలం ఒక సామాజిక అంశంగా కాకుండా, జాతీయ అత్యవసర సమస్యగా ప్రజల దృష్టికి తీసుకువచ్చింది. ఠాగూర్ వంటి అనేకమంది నాయకులు గాంధీజీ యొక్క నిరాహార దీక్షకు సంఘీభావం తెలిపారు.
దీని ఫలితంగా, గాంధీజీ మరియు డాక్టర్ అంబేద్కర్ మధ్య చర్చలు జరిగాయి. చివరికి, పూనా ఒప్పందం (Poona Pact) కుదిరింది. ఈ ఒప్పందం ద్వారా, అణగారిన వర్గాలకు ప్రత్యేక నియోజకవర్గాల డిమాండ్ను ఉపసంహరించుకుని, దానికి బదులుగా సాధారణ నియోజకవర్గాలలోనే రిజర్వ్ చేయబడిన సీట్ల సంఖ్యను గణనీయంగా పెంచాలని నిర్ణయించారు. ఈ ఒప్పందంపై సంతకం చేసిన తర్వాత గాంధీజీ దీక్షను విరమించారు. ఈ ఒప్పందం దళితుల రాజకీయ ప్రాతినిధ్యాన్ని పెంచింది, అదే సమయంలో హిందూ సమాజం విడిపోకుండా నిరోధించింది.
పూనా ఒప్పందం తర్వాత గాంధీజీ అంటరానితనం నిర్మూలన పోరాటాన్ని మరింత ఉద్ధృతం చేశారు. అణగారిన వర్గాలను ఆయన 'హరిజనులు' (దేవుడి బిడ్డలు) అని పిలిచారు. ఆయన తన జీవితంలోని చాలా భాగాన్ని హరిజనుల అభ్యున్నతికి అంకితం చేశారు. ఆయన పత్రికకు 'హరిజన్' అని పేరు పెట్టారు. ఆయన దేశవ్యాప్తంగా పర్యటించి, అంటరానితనాన్ని పాటించవద్దని ప్రజలను కోరారు. కుల వివక్షను రూపుమాపడానికి హరిజన్ సేవక్ సంఘ్ను స్థాపించారు. ఆలయ ప్రవేశ పోరాటాలలో చురుకుగా పాల్గొన్నారు. గాంధీజీ యొక్క ఈ పోరాటం, స్వాతంత్ర్యానంతరం భారత రాజ్యాంగంలో ఆర్టికల్ 17 ద్వారా అంటరానితనాన్ని నిషేధించడానికి పునాది వేసింది.
గాంధీజీ యొక్క ఈ కృషి, కేవలం రాజకీయ పోరాటానికి మాత్రమే కాకుండా, దేశంలోని సామాజిక సంస్కరణలకు కూడా ఆయన ఎంతటి ప్రాధాన్యత ఇచ్చారో తెలియజేస్తుంది. సత్యం మరియు అహింస ద్వారా సమాజంలోని లోతైన మూలాలను కదిలించవచ్చని ఆయన నిరూపించారు
addComments
కామెంట్ను పోస్ట్ చేయండి