గాంధీజీ కధలు - 24:- సి.హెచ్.ప్రతాప్

 లండన్‌లో ఉన్న కాలంలో గాంధీ జీవితానికి ఒక ఆధ్యాత్మిక మలుపు వచ్చింది — అదే భగవద్గీత పరిచయం. మొదట న్యాయవిజ్ఞాన చదువుల్లో మునిగిపోయిన ఆయన, ప్రపంచిక జ్ఞానం కంటే అంతరాత్మను మేల్కొలిపే జ్ఞానం ఎంత ముఖ్యమో గ్రహించలేదు. కానీ ఒక రోజు ఆయన స్నేహితుడు హెన్రీ సాల్ట్‌ ద్వారా గీతా పుస్తకం చేతికి వచ్చింది. ఆ ఆంగ్ల అనువాదాన్ని మొదట ఆసక్తిగా కాకుండా, కేవలం పఠన అలవాటుతో చదవడం ప్రారంభించాడు. కానీ ప్రతి శ్లోకం ఆయన మనసులో ప్రకంపనలు సృష్టించింది.
“కర్మణ్యేవాధికారస్తే మా ఫలేషు కదాచన” అనే శ్లోకం ఆయన ఆలోచనా ప్రపంచాన్నే మార్చేసింది. కర్తవ్యమే ముఖ్యమని, ఫలాపేక్ష మనసును బంధిస్తుందని గ్రహించాడు. ఆ శ్లోకంలో ఆయనకు స్వేచ్ఛ, సమత, శాంతి కనిపించాయి. లండన్‌లోని వ్యాపార మయమైన వాతావరణంలో, మనుషులు డబ్బు, ప్రతిష్ఠ కోసం పరితపిస్తున్నప్పుడు, గాంధీ గీతా శ్లోకాలు ఆత్మ స్థితప్రజ్ఞతను కనుగొన్నాడు.
గీతా పఠనం ఆయనలో ఒక కొత్త దృక్పథాన్ని నింపింది. అది కేవలం ధార్మిక గ్రంథం కాదు; జీవన మార్గదర్శి, నైతిక చట్టపథం. గాంధీకి గీతా ఒక “మాతృమూర్తి”గా అనిపించింది — తడబడినప్పుడు దారిచూపే ఆత్మబలం. ఆయన అనుకున్నాడు, సత్యం, కర్తవ్యం, నియమం — ఇవే నిజమైన సాధనాలు. ఆ సమయంలోనే ఆయన జీవితంలో “సత్యం” అనే తత్వం బలంగా స్థిరపడింది.
గీతా ద్వారా ఆయన మొదటిసారిగా ‘నిష్కామ కర్మ’ భావనను ఆచరణలోకి తీసుకువచ్చాడు. సుఖం, దుఃఖం, విజయం, పరాజయం — ఇవన్నీ తాత్కాలికమని తెలుసుకున్నాడు. కర్తవ్యపథంలో నిలబడటం, సత్యాన్ని రక్షించడం, మనసు శాంతిని కాపాడుకోవడం — ఇవే మనిషి ధర్మమని ఆయనకు స్పష్టమైంది.
లండన్‌ వీధుల్లో నడుస్తూ ఆయన మనసులో గీతా శబ్దాలు ప్రతిధ్వనించేవి. “అసంగతా, త్యాగం, సమత్వం” అనే భావాలు ఆయనలో నిశ్చలంగా స్థిరపడ్డాయి. గీతా పాఠం ఆయనను ధార్మికుడిగా మాత్రమే కాక, ఆధ్యాత్మిక నాయకుడిగా తీర్చిదిద్దింది. తరువాత దక్షిణాఫ్రికాలో సత్యాగ్రహ ఉద్యమం ప్రారంభించినప్పుడు, ఆయన మార్గదర్శి గీతా — ఆయుధం సత్యం.
భగవద్గీత పరిచయం గాంధీకి ఒక అంతర మార్పు. అది ఆయనకు కేవలం పుస్తకం కాదు — జీవన సూత్రం, ఆత్మ పునర్జన్మ. లండన్‌లో ప్రారంభమైన ఆ పఠనం, ఆయన జీవితమంతా నడిచిన ఒక ఆధ్యాత్మిక యాత్రకు ఆది బిందువైంది.