సుమతీ శతకం- 3:-సి.హెచ్.ప్రతాప్

 సుమతీ శతకంలోని 3 వ పద్యం:  
అడిగిన జీతం బియ్యని
మిడిమేలపు దొరను గొల్చి మిడుకుట కంటెన్
వడిగల యెద్దుల గట్టుక
మడి దున్నుక  బ్రతకవచ్చు మహిలో సుమతీ!
 
 ఓ బుద్ధిమంతుడా! నీ కష్టానికి సరిపడా జీతం ఇవ్వవని కోపిష్టియైన యజమాని దగ్గర పని చేస్తూ బాధపడటం కంటే, మంచి వేగం కలిగిన ఎద్దులతో వ్యవసాయం చేసుకొని బ్రతకటం మేలు అని ఈ పద్యం భావం.
ఇది ఒక సామాజిక, ఆత్మగౌరవానికి సంబంధించిన అంసంగా పరిగణించవచ్చు. పద్యం లోని ప్రతి పంక్తి మనిషి జీవితంలో స్వాభిమానం, స్వావలంబన యొక్క ప్రాముఖ్యతను సూచిస్తుంది.
అడిగిన జీతం బియ్యని మిడిమేలపు దొరను గొల్చి మిడుకుట కంటెన్:-  మనం పని చేసిన ప్రతిఫలంగా మనం అడిగిన జీతాన్ని ఇవ్వని అధికారి (దొర) చేత పని చేయడం అనవసరమైనది. అలాంటి దొర వద్ద వంచనకు గురవుతూ ముడిపడి జీవించడంకంటే, మనం స్వతంత్రంగా ఉన్నంత మేలే.
వడిగల యెద్దుల గట్టుక మడి దున్నుక బ్రతకవచ్చు మహిలో సుమతీ :
ఓ సుమతీ! మనం యెద్దుల జతను కట్టుకుని, మడి దున్నుకుని, స్వయం ఉపాధి సాధించవచ్చు. స్వావలంబనతో బ్రతకడం ఎంతో గొప్పది. అది తక్కువనిపించవచ్చు, కానీ మన గౌరవాన్ని కాపాడుతుంది.
ఈ పద్యం ద్వారా కవి మనకు ముఖ్యమైన జీవన పాఠాన్ని నేర్పిస్తున్నారు. మనమేదైనా పని చేయాలంటే అందుకు తగిన ప్రతిఫలం రావాలి. లేకపోతే, ఆ పనికి అర్హత లేదు. అన్యాయంగా అడుగుతూనే ఉంటే స్వతంత్రంగా చిన్న పనైనా చేసుకుంటూ బ్రతకడం మంచిది. ఇది స్వాభిమానం, స్వావలంబన, స్వాతంత్ర్య జీవితం గొప్పతనాన్ని తెలియజేస్తుంది.
ఈ సందేశం సమాజంలో ఉద్యోగులు, కౌలుదారులు, ఇతర కార్మికులకు ప్రేరణగా నిలుస్తుంది. నైతిక విలువలను కాపాడుతూ, నిజాయితీగా జీవించమనే సందేశం ఇందులో ఉంది.