సామెత కథ : ఎం . బిందు మాధవి

 కంబట్లో అన్నం తింటూ బొచ్చు

ఏరుకోవటం అనవసరం!

‘వీణ’ పుటక చక్కని పిల్ల. బాపు గీసిన బొమ్మ లాగా ఉంటుంది. కళ్ళు, ముక్కు, తీర్చి దిద్దినట్లు ఉంటుంది. చక్కటి రంగు, నల్లని పెద్ద జడ, చూడ గానే చూపు తిప్పుకోలేని అందం. నలుగురు ‘అన్న’ల తరువాత పుట్టిన ‘గారాబు చెల్లెలు’.

వీణ పుట్టిన పదో ఏట తల్లి జబ్బు చేసి హఠాత్తుగా చనిపోయింది. తండ్రి రామ్మూర్తి గారు మంచి హోదా గల ఉద్యోగం చేస్తున్నాడు. ఇంట్లో పనులు చూడటానికి ఆయన ఆఫీస్ వారిచ్చిన నౌకర్లు ఉన్నారు. వంట మనిషి కూడా ఉండటం వల్ల వీణ కి ఇంటి పని చేసే అవసరం లేదు. అన్నలు కూడా చెల్లెల్ని పనులేవీ చెయ్యనిచ్చే వారు కాదు.

వీణ చురుకైన పిల్ల అవటం వల్ల చదువులో ఎప్పుడూ మంచి మార్కులే వచ్చేవి. ఎంఎస్సీ ‘మైక్రో బయాలజీ’ ‘డిస్టింక్షన్’ లో పాస్ అయింది. ఉద్యోగం లో చేరితే మళ్ళీ పెళ్ళి ఆలస్యం అవుతుందని తండ్రి సంబంధాలు చూడటం మొదలు పెట్టాడు. మంచి రూపసి అవటం వల్ల, చదువులో కూడా బాగా ఎన్నికగా ఉండటం వల్ల ఎక్కువ వెతకక్కరలేకుండా మంచి సంబంధం దొరికింది. వాళ్ళు కూడా వీణని చూడగానే, ఒప్పుకున్నారు కానీ అత్తగారు ‘మనసులో తల్లి లేని పిల్ల, మర్యాదలు అవ్వీ సరిగా జరుగుతాయా’ అని మనసులో కొంచెం అనుమాన పడింది.

‘కొడుకు’ వేణు, ‘భర్త’ రఘునాధ్ ఇతర విషయాలు బాగున్నాయి కద, తల్లి లేకపోతే మాత్రం ఏం అని ఆవిడ సందేహాన్ని కొట్టి పడేశారు.

వీణ పెళ్ళి రంగ రంగ వైభవం గా జరిపించారు. వీణ అత్తవారింటికి వెళ్ళింది. రామ్మూర్తి గారు రిటైర్ అయ్యారు. మగ పిల్లలు వీణ కంటే పెద్ద వాళ్ళు కనుక, వీణ పెళ్ళి నాటికే వాళ్ళ పెళ్ళిళ్ళు అయ్యాయి. అందరు తలా ఒక చోట సెటిల్ అయ్యారు.

రిటైర్ ఆయేలోపు ఆడపిల్ల ‘పెళ్ళి’ చెయ్యగలిగాననే ఆనందంలో ఉన్నారు రామ్మూర్తి గారు. కూతురు పెళ్ళి చేసి అప్పుడే ఆరు నెలలు అయింది, ‘ఎలా ఉన్నదో’ చూసి వద్దామనుకున్నారు. ఇంతట్లో దసరా పండుగ వచ్చింది.

వీణ తండ్రి నించి పెళ్ళయ్యాక ‘మొదటి పండుగ’ అనే ఆహ్వానం వస్తుందేమో అని వీణ అత్తగారు ‘పార్వతమ్మ’ గారు ఎదురు చూసింది. పాపం మగ మనిషి, ఇలాంటి మర్యాదలు కాలక్రమంలో మర్చిపోవటం వల్ల రామ్మూర్తి గారికి ఆ విషయం దృష్టి కి రాలేదు. ఆయన మామూలుగా కూతురికి చీర, పండ్లు, స్వీట్స్ తీసుకుని చూడటానికి వెళ్ళారు. పండుగకి పిలవటానికి వచ్చారని వీణ అత్తగారు అనుకున్నది.

కొంత సేపు కూర్చున్నాక పిచ్చాపాటీలయ్యక, కాఫీ తాగి ఆయన బయలుదేరతానని లేచారు. పండుగ ప్రస్తావన తేక పొయ్యేటప్పటికి ఆవిడ కొంచెం చిన్నబుచ్చుకుంది. ఆయనటు వెళ్ళగానే, సాయంత్రం భర్తతో, కొడుకు వింటూ ఉండగా ‘మధ్యా హ్నం వీణ నాన్న గారు రావటం, కూతుర్ని చూసి వెళ్ళటం’ చెబుతూ, ‘మొదటి పండుగ కదా కూతుర్ని అల్లుణ్ణి ఆహ్వానించటానికి వచ్చారేమో అనుకున్నాను, కానీ ఆయన ఆ ప్రస్తావనే తేలేదు’ అని ఒకింత అసహనంగా చెప్పింది.

రఘునాధ్ గారు, ‘పోనీలే మగ వాడు కదా ఆయనికి తోచి ఉండక పోవచ్చు, అంత మాత్రానికే నిష్టూరాలాడాలా’ అని భార్యకి సర్ది చెప్పాడు. ‘అయినా మనింటికి వచ్చాక తను మాత్రం మన పిల్ల కాదా, మనింట్లో కొత్త కోడలితో సరదాగా మనం పండుగ చేసుకుందాం’ అని సంభాషణని ముగించారు.

రోజులు సాఫీగా నడుస్తున్నాయి. ఇంతలో వీణ నెల తప్పిందనే తీపి కబురు వచ్చింది రామ్మూర్తి గారికి. తన భార్యే మళ్ళీ పుడుతుందని ఆయన సంబర పడ్డారు. ‘మూడో నెల’ వచ్చాక ‘చలిమిడి’ పెట్టి అందరికీ తెలియ పరచవచ్చని పార్వతమ్మ గారు అనుకుంది. మూడో నెల వచ్చిన దగ్గరనించీ రామ్మూర్తి గారు వచ్చి చలిమిడి పెట్టే ఏర్పాటు చేస్తారని ఎదురు చూసింది.

ఆడ వాళ్ళు పాటించే కొన్ని పద్ధతులు, ఆచారాలు రామ్మూర్తి గారికి తెలియవు. పాపం ఆయనకి వీణ ఒక్కతే ఆడపిల్ల. భార్య బ్రతికి ఉండగా అసలు పిల్లల పెళ్ళిళ్ళే అవలేదు కాబట్టి అటు కొడుకుల విషయం లో కానీ, ఇటు కూతురు విషయం లో కానీ ఆచార వ్యవహారాలు తెలియని వ్యక్తి ఆయన. కోడళ్ళవిషయం లో అవతలి వియ్యాల వారు ఏం చేశారో ఆయన పట్టించుకోలేదు, అవి అంత ముఖ్యమైన విషయాలని కూడా తెలియదు. ఇప్పుడు పిల్లనిచ్చుకున్న చోట తనే ‘ఆచారాలు’, ‘మర్యాదలు’ పాటించాలని వియ్యాల వారు భావించేటప్పటికి ఆయనకి కొంత అయోమయ పరిస్థితి ఏర్పడింది.

రఘునాధ్‌గారు భార్యతో, ఆచారాలు ఆయన చెయ్యకపోతున్నది పాపం డబ్బు ఖర్చు తప్పించుకోవాలని కాదు కద, పోనీ నువ్వే వీణ నాన్నగారు చెయ్యవలసిన విధి విధానాల గురించి చెబితే సరిపోతుంది కదా, ఊరికే సణుక్కునే బదులు’ అన్నారు. ‘అన్నీ చెప్పి చేయించుకోవటం ఏమిటండీ, ఆడపిల్లని కన్న తరువాత ఆ మాత్రం తెలియక్కరలేదా’ అని కస్సుమన్నది. ‘అది కాదోయి, "కంబట్లో అన్నం తింటూ బొచ్చు ఏరుకోవటం" లో అర్ధం ఏమున్నది, వీణకి తల్లి లేదని మనకి తెలిసి ఇష్టమయ్యే చేసుకున్నాము. అలాంటప్పుడు పెళ్ళి తరువాత జరగవలసిన ఆచార వ్యవహారాలని, మర్యాదలని, వాటంతట అవ్వే జరిగిపోతాయని భావించకుండా, జరగలేదని నిరుత్సాహ పడకుండా మనమే చెప్పి చేయించుకుంటే పోలేదా, ఊరికే పెద్దాయన్ని విమర్శించే బదులు’ అని ముక్తాయించారు. ‘తల్లి అయితేనేం’ ‘అత్త అయితేనేం’, ‘నువ్వే ఆ తల్లి లేని పిల్లకి తల్లి అయ్యి అన్ని ముద్దు ముచ్చట్లు జరిపించచ్చు కదా’ అని సలహా ఇచ్చారు.