శ్వేతాశ్వతర ఉపనిషత్తు; - సి.హెచ్.సాయిప్రతాప్

 ఈ ఉపనిషత్తు కృష్ణ-యజుర్వేదానికి చెందినది. దానిలో ఉన్న సత్యాన్ని తన శిష్యులకు బోధించిన ఋషి శ్వేతాశ్వతార మీదుగా ఈ ఉపనిషత్ కు పేరు పెట్టారు.
ఈ ఉపనిషత్తులో శివుడు లేదా రుద్రుడు ప్రపంచాన్ని సృష్టించేవాడు, సంరక్షించేవాడు మరియు నాశనం చేసేవాడు అని నిర్వచించబదింది.శివుడే  ఈ ప్రపంచానికి భౌతిక మరియు సమర్థవంతమైన కారణం. అతను సర్వోత్కృష్ట బ్రహ్మతో గుర్తించబడ్డాడు. తన స్వంత శక్తితో లోకాలను రక్షించేవాడు మరియు నియంత్రించేవాడు, అతను - రుద్రుడు - నిజానికి ఒక్కడే. అతనిని రెండవదానిని చేయగల ఆయన పక్కన ఎవరూ లేరు. ఓ మనుష్యులారా, ఆయన అన్ని జీవుల హృదయాలలో ఉన్నాడు. సమస్త లోకాలను ప్రదర్శించి, నిర్వహించి, చివరకు వాటిని తనలోకి ఉపసంహరించుకుంటాడు.
ఓంకార సబ్దం గురువు, శిష్యులిద్దరినీ రక్షిస్తుంది  రక్షిస్తుంది. అది ఇద్దరికీ ముక్తి యొక్క ఆనందాన్ని కలిగించేలా చేస్తుంది.
ఈ వేద మంత్రములు అన్నీ ప్రతిపాదించేది ఏమిటంటే - భగవంతుడు, జీవాత్మ మరియు మాయ - ఇవన్నీ నిత్యము, శాశ్వతము.
భగవంతుడు నిత్యశాశ్వతుడు. సత్-చిత్-ఆనంద స్వరూపుడు.
 ఆత్మ నాశనములేనిది. అందుకే అది 'సత్' అంటే శాస్వతం. కానీ ఈ శరీరం ఏదో ఒక రోజు నశిస్తుంది అందుకే ఇది 'అసత్'అంటే తాత్కాలికం. ఆత్మ కూడా సత్-చిత్-ఆనంద రూపమే కానీ ఇది 'అణు' (అతి సూక్ష్మమైన) మాత్రమే. కాబట్టి ఇది అణు-సత్, అణు-చిత్, అణు-ఆనంద స్వరూపము అని ఈ ఉపనిషత్ చెబుతొంది.