సాకుల గాడిద :- ---డా.పోతగాని సత్యనారాయణ

 అనగనగా ఒక విశాలమైన అడవి ఉండేది. ఆ అడవికి ప్రచండ కేసరి అనే సింహం రాజు. ప్రచండ కేసరి కేవలం బలశాలి మాత్రమే కాదు, చాలా తెలివైనది, దూరదృష్టి కలది కూడా. తన అడవిని సంపన్నంగా, క్రమబద్ధంగా ఉంచాలని అది నిరంతరం ప్రయత్నించేది. 
కానీ దానికి ఒక పెద్ద సమస్య ఉండేది. అడవిలోని చాలా జంతువులు పనులు చేయడంలో సోమరితనాన్ని ప్రదర్శించేవి. ఏ పని చెప్పినా ఏదో ఒక సాకు చెప్పి తప్పించుకునేవి. ఈ నిస్సహాయత రాజును కలచివేసేది.
ఒక రోజు, అడవికి కొత్తగా ఒక గాడిద వచ్చింది. అది చాలా బలంగా, చూడటానికి ఆరోగ్యంగా ఉంది. కానీ దాని గురించి విన్న వెంటనే కేసరి రాజుకు నవ్వు ఆగలేదు. ఎందుకంటే, అది ఎంత బలంగా ఉంటే మాత్రం ఏం లాభం? పనీ పాటా లేకుండా, నిద్రపోవడం, తినడం తప్ప దానికి ఏ పనీ చేతకాదని, మహా సోమరిపోతని రాజుకు వేగుల ద్వారా తెలిసింది. 
"ఈ గాడిదను పరీక్షిస్తే, నా అడవిలోని ఇతర సోమరులకు కూడా ఒక పాఠం చెప్పవచ్చు," 
అని రాజు ఆలోచించింది.
కేసరి రాజు గాడిదను తన దర్బారుకు పిలిపించింది. 
"ఓ గాడిదా! నీవు బలశాలివని విన్నాను. ఈ రోజు నుండి నీకు ఒక ముఖ్యమైన బాధ్యత అప్పగిస్తున్నాను. ఇకపై నా దర్బారులోని అన్ని పాత్రలను, నా భోజనశాలలోని అంట్లన్నింటినీ నువ్వు మాత్రమే శుభ్రం చేయాలి. ప్రతి గిన్నె శుభ్రంగా మెరవాలి," 
అని గంభీరమైన స్వరంతో ఆదేశించింది.
గాడిదకు గుండె ఝల్లుమంది. అంట్లు తోమడమా? అది కూడా తాను? జన్మలో ఒక్క పని కూడా సరిగ్గా చేయని తనకు ఈ పనా? దాని మెదడు చురుకుగా పనిచేయడం మొదలుపెట్టింది. ఎలా ఈ పని నుంచి తప్పించుకోవాలి అని.
వెంటనే అది మోకరిల్లి, వినయంగా, మొండిగా ఇలా వాదించడం ప్రారంభించింది, 
"అయ్యో ప్రభూ! నా అదృష్టం, మీరు నాపై అంత పెద్ద బాధ్యత మోపారు. కానీ, ఒక్కసారి ఆలోచించండి, నేను అంట్లు ఎలా తోమగలను? నా కాళ్ళకు చూడండి, ఎంత గరుకైన డెక్కలు ఉన్నాయో! వీటితో సున్నితమైన మట్టిపాత్రలను పట్టుకుంటే, అవి నా చేతుల్లో నుండే జారి పగిలిపోతాయి. నా పాదాలు కూడా మరీ గరుకుగా ఉంటాయి, వాటితో తోమితే పాత్రలపై గీతలు పడతాయి. నా శరీరం కూడా ఇలాంటి సున్నితమైన పనులకు సరిపోదు. నాతో అంట్లు తోమమంటే, అట్లెట్లు తోముదును? ఇది నా వల్ల కాని పని ప్రభూ!" 
దాని స్వరంలో నిజంగానే నిస్సహాయత ఉన్నట్లు నటించింది, కానీ అది కేవలం పని తప్పించుకోవడానికి చెప్పిన వంక అని రాజుకు అర్థమైంది.
కేసరి రాజు ఒక చిరునవ్వు నవ్వింది. 
"సరే గాడిదా, నీ పరిస్థితి నాకు అర్థమైంది. నీవు అంట్లు తోమలేవు అనుకుందాం. మరి నీకు ఏ పని అయితే తేలికగా ఉంటుందో, ఏది నీవు సమర్థవంతంగా చేయగలవో చెప్పు. నేను నీకు అదే పని అప్పగిస్తాను," అంది. గాడిదకు ఊరట కలిగింది. 
"ఆహా! రాజు ఎంత మంచివారు!" అనుకుంది. 
వెంటనే తను చేయగలిగే, శారీరక శ్రమ లేని పని గురించి ఆలోచించి, 
"ప్రభూ! నిజం చెప్పాలంటే, నాకు భారీ పనులు, శారీరక శ్రమతో కూడిన పనులు అస్సలు నప్పవు. కానీ, నేను కబుర్లు సేకరించడంలో, వార్తలు చేరవేయడంలో చాలా సమర్థుడను. అడవిలో ఏ జంతువు ఏం చేస్తుందో, ఎక్కడ కొత్త ఆహార వనరులు దొరికాయో, ఏ గుంపులో గొడవలు జరుగుతున్నాయో, ఎవరు ఏం ప్రణాళికలు వేస్తున్నారో... ఇలా అడవిలో జరిగే ప్రతి చిన్న విషయాన్ని నేను తెలుసుకొని, మీకు త్వరగా చేరవేయగలను. దీనికి పెద్దగా శ్రమ ఉండదు, నాక్కూడా ఇష్టమైన పనే,"
అని ఎంతో ఉత్సాహంగా, తన పనిని గొప్పగా వర్ణించుకుంది.
రాజుకు విషయం పూర్తిగా అర్థమైంది. 
"పనికిరాని వారికి పని అప్పగిస్తే, వంకలు చెప్పి తప్పించుకుంటారు" 
అనే సామెత ఎంత నిజమో కళ్ళారా చూసింది. ఇక్కడ "పనికిరాని" అంటే అసమర్థులని కాదు, పని చేయాలనే చిత్తశుద్ధి లేని సోమరులని అర్థం. ఏ పని చేయాలనే ఆసక్తి, తపన లేనివారు, తమకు సాకులు వెతుక్కొని, పని నుంచి తప్పించుకుంటారు. కానీ, అదే సమయంలో వారికున్న చిన్నపాటి నైపుణ్యాన్ని తమ సౌకర్యార్థం ఎలా వాడుకుంటారో కూడా రాజుకు బోధపడింది.
ప్రచండ కేసరి రాజు అప్పటినుండి ఒక సూత్రాన్ని పాటించడం మొదలుపెట్టింది. ప్రతి వ్యక్తికి వారి సామర్థ్యాన్ని బట్టి, ఆసక్తిని బట్టి పనులు అప్పగించడం. ఎందుకంటే, పనిని ప్రేమించేవారు ఎటువంటి వంకలు చెప్పకుండా దాన్ని పూర్తి చేస్తారు. 
అడవి గాడిదకు రాజు చెప్పినట్లుగానే వార్తలు సేకరించే పనిని అప్పగించింది. గాడిద కూడా సంతోషంగా తన ఇష్టమైన పనిని చేస్తూ, రాజుకు అడవి వార్తలు చేరవేస్తూ తన సోమరితనాన్ని కప్పిపుచ్చుకుంటూ హాయిగా గడిపేసింది.