గాంధీజీ కధలు - 25;-సి.హెచ్.ప్రతాప్

 మోహన్‌దాస్ కరంచంద్ గాంధీ, 1891లో బారిస్టర్ పట్టా పుచ్చుకుని లండన్ నుండి భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చినప్పుడు, ఆయన మనసు నిండా ఉజ్వలమైన భవిష్యత్తు గురించి ఎన్నో కలలు, ఆశలు ఉన్నాయి. కానీ, స్వదేశంలో అడుగుపెట్టిన కొద్ది రోజులకే ఆయనకు ఎదురైన వాస్తవాలు తీవ్రమైన నిరాశను మిగిల్చాయి.
గాంధీ తన 22వ ఏట, ఉన్నత న్యాయవిద్యను అభ్యసించిన ఒక ఆధునిక యువకునిగా బొంబాయిలో (నేటి ముంబై) న్యాయవాద వృత్తిని ప్రారంభించాలని ఆశించారు. అయితే, ఆయన లండన్‌లో పొందిన చదువు భారతదేశంలోని న్యాయస్థానాల్లో పెద్దగా ఉపయోగపడలేదు. ఇక్కడి సంక్లిష్టమైన చట్టాలు, వృత్తిపరమైన పోటీ, మరియు కోర్టులో కేసులను వాదించే నైపుణ్యం లేకపోవడం ఆయనకు పెద్ద సవాలుగా మారాయి. మొదటిసారిగా కోర్టులో ఒక కేసు వాదించడానికి ప్రయత్నించినప్పుడు, ఆయనకు గొంతు పెగలలేదు. భయం, సిగ్గుతో బిగదీసుకుపోయి, ఒక్క ముక్క కూడా మాట్లాడలేకపోయారు. ఆ కేసును వదిలేసి, కోర్టు హాలు నుండి బయటకు పరుగెత్తారు. ఈ సంఘటన ఆయన ఆత్మవిశ్వాసాన్ని పూర్తిగా దెబ్బతీసింది. బొంబాయిలో కేవలం ఆరు నెలలు మాత్రమే నిలదొక్కుకోవడానికి ప్రయత్నించి, వృత్తిలో ఏ మాత్రం విజయం సాధించలేకపోయారు.
గాంధీ లండన్ నుంచి వచ్చినప్పుడు కేవలం వృత్తిపరమైన సమస్యలే కాక, సాంఘికపరమైన వ్యతిరేకతను కూడా ఎదుర్కొన్నారు. లండన్‌కు వెళ్లడానికి ముందు, తన మోద్ బనియా కుల పెద్దలు విదేశాలకు వెళ్లకూడదని హెచ్చరించినా ఆయన లెక్కచేయలేదు. లండన్ నుండి తిరిగి వచ్చిన వెంటనే, ఆయన సముద్రం దాటి వచ్చారనే కారణంతో, కుల పెద్దలు ఆయనను కుటుంబంతో సహా కులం నుండి బహిష్కరించారు. సాంప్రదాయ సమాజంలో ఇదొక పెద్ద అవమానం. అంతేకాక, గాంధీజీ అప్పటికి పూర్తిగా పాశ్చాత్య పద్ధతులకు అలవాటు పడి, సూటు, బూట్లు ధరించేవారు. సంప్రదాయ భారతీయ సమాజం ఆయన ఆధునిక వేషధారణను, విదేశీ అలవాట్లను సందేహంగా చూసింది. ‘విదేశీ చదువు’ కేవలం పట్నాలలోనే పనికొస్తుందనే అభిప్రాయం ఉండేది.
అటు వృత్తిలో వైఫల్యం, ఇటు సమాజంలో నిరాదరణ – ఈ రెండూ గాంధీని తీవ్రంగా కుంగదీశాయి. స్వదేశంలో నిలదొక్కుకోలేక, భవిష్యత్తు అంధకారంగా అనిపించిన ఆ సమయంలో, ఆయనకు దక్షిణాఫ్రికా నుండి ఒక చట్టపరమైన కేసు లభించింది. ఆ సవాలే ఆయన జీవితంలో ఒక కీలక మలుపుగా మారి, నిరాశ నుండి పోరాట యోధుడిగా ఎదగడానికి దారి చూపింది. ఈ లండన్ నుండి తిరిగి రాక, ఆయనకు జీవితంలో అపారమైన అనుభవాన్ని, వాస్తవికతను పరిచయం చేసిన చేదు జ్ఞాపకంగా మిగిలింది.